İnsanlar Arasında Can Yayınları
432
Gorki'nin bu eseri, yazarın Çocukluğum, İnsanlar Arasında ve Benim Üniversitelerim'den oluşan ünlü otobiyografik üçlemesinin ikinci kısmıdır. Daha önce Türkçede Ekmeğimi Kazanırken adıyla yayımlanan bu kitap özgün ismine sadık kalınarak İnsanlar Arasında diye çevrilmiştir. Kendi hayatından yola çıkarak Rusya'nın toplumsal hayatını bütün yönleriyle anlatan Gorki, bu kitapta akrabalarından ayrılarak yabancı insanlar arasında çalışmaya başladığı dönemi anlatır. Yirminci yüzyıl başı Rusyası'nın gergin havası, insan tipleri, günlük hayatı ve tarihi, gençliğe adım atan bir çocuğun gözünden son derece yalın bir dille tasvir edilir. Yayımlandığı dönemde bir eleştirmen eseri şöyle övmüştü: "Sürükleyici bir şekilde okunan bu kitap o kadar şaşırtıcı bir yalınlıkla yazılmış ki, bu ancak Maksim Gorki'nin kendine özgü içtenliğiyle anlatılabilir." Çağdaşlarından biriyse yazara yazdığı mektubunda şöyle diyordu: "Romanınızı elimden bırakamadan okuyorum... Özellikle kadınların tasviri çok derinden etkiliyor. Bu acımasız çağda unutmamamız gereken bir tek şey var, o da eğer mekanik hayvanlara dönüşmedikse, bunu kadınlarımızın yaşamı koruma yeteneğine borçluyuz. Siz bunu çok güzel, zarif ve derin bir şekilde anlatmışsınız." 1938 yılında Mark Donskoy tarafından sinemaya da uyarlanan eser, insan ilişkilerinin duygusal eğitimini anlatan en büyük klasiklerden biridir.
