Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi Sefaretnamesi

Evliya Çelebi  Seyahatname’sinden sonra Türk seyahat edebiyatının dikkate değer ilk örneklerinden  biri  Yirmisekiz  Çelebi  Mehmed  Efendi’nin  Fransa Sefaretnamesi’dir.  Üzerinde  çokça  durulan  bu  metin  Osmanlı  Batılılaşmasının  erken  dönemlerini  takip  için  de  önemli  bir  yerde  duruyor. Tarihlerimizde  Lale  Devri  olarak  bilinen  1718-1730  yılları  arasında  Osmanlı  tahtında  Sultan  III.  Ahmed, sadâret koltuğunda ise Nevşehirli Damat İbrahim Paşa oturmaktadır. 1718 yılında imzalanan  Pasarofça  Antlaşması’ndan  sonra  bir  taraftan  genel  anlamda  memleket  çapında  bir  kısım  ıslahat  hareketlerine girişilirken, bir taraftan da İstanbul’un yeni baştan imar edilmesine, daha doğrusu yeni  köşk, bahçe, kasır ve sahilsaraylarla güzelleştirilmesine başlanır. Islahat konusunda takip edilen yeni  dış politika doğrultusunda İstanbul’da ikamet eden Avrupalı sefirlerle de iyi ilişkiler kurmaya çalışan  Damat İbrahim Paşa, bir yandan da Batı dünyası hakkında bilgiler edinmek suretiyle oradaki ilmî ve  fennî  gelişmeleri  daha  yakından  görmek,  aynı  zamanda  iki  devlet  arasındaki  dostluğu  geliştirmek  üzere  1720  yılında  “Fevkalâde  elçi”  sıfatıyla  Yirmisekiz  Mehmed  Çelebi’yi  Paris’e  gönderir.  Fransa  Sefaretnamesi  bu  çok  taraflı  teşebbüsün  önemli  neticelerinden  biridir  ve  bu  bakımdan  önem  taşır. Topkapı  Sarayı  Kütüphanesi’nde  bulunan  yazma bir  nüshanın,  bu  metinle  ilgili  günümüze  kadar yapılan neşirlerden farklı kısımlar taşıması,  yeni ve güvenilir bir neşir  yapılmasını gerekli kılmıştır.
Bu  yayın,  hem orijinaliyle birlikte tahkikli yeni metni ve bunun sadeleştirmesini hem de kitabın ve müellifinin hikâyesini birlikte vermektedir.