Herman Melville – Benito Cereno

1819 - 1891 yılları arasında yaşamış olan büyük Amerikan yazarı Herman Melville'in en güzel öykülerinden biri kabul edilen “Benito Cereno”, 1856 yılında çıkan The Piazza Tales (Meydan Öyküleri) albümünden alınmıştır. Aslında, “Benito Cereno” ilk kez 1855 yılında, New York'da basılan Putnam's Monthly Magazine'de (Aylık Putnam Dergisi) çıkmıştı; yani Melville, 1851 yılında basılmış olan ünlü romanı “Moby Dick“i bu öyküden çok daha önce yazmıştı. Bir İspanyol gemisinde yaşanan bir köle ayaklanmasını konu alan “Benito Cereno”da Melville, denizcilik ve gemicilik deneyimlerinin yanısıra, insanın kötü güçlere karşı savaşımını sergiliyor, dramatik bir anlatım ve ahlaksal bir öykü kurgusu içinde. Dramatik simgelerle bezenmiş süslü bir edebi dille yazılmış olan öyküde, aslında çoğu yazısında olduğu gibi, “göze görünenin” altındaki asıl büyük gerçeği irdeliyor Melville. Oyuncaklı dilinden dolayı bir bilmece çözer gibi ince ince uğraşmayı gerektiren, bunun uzantısında, hatırı sayılır ölçüde usul usul ilerleyen, ama gene de çok keyifli bir Türkçeleştirme süreci söz konusu oldu. Çok uzun cümleleri, parantezleri, kendine özgü noktalaması ile bu oyuncaklı, süslü anlatım biçimini bozmadan ve öze sadık kalarak ifade edilmek istenileni koruyarak öyküyü rahat okunabilir kılmaya çaba gösterdim; keyifli çeviri sürecini, keyifli bir okuma sürecine dönüşmüş olarak okurla paylaşmayı diliyorum.